รวมคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ "เลสิค"
ถาม-ตอบ เรื่อง “เลสิค” … กับ “หมอเปา”
คำถาม : เลสิค /PRK คืออะไร
คำตอบ : เลสิค/PRK เป็นวิธีการรักษาสายตาสั้น ยาว เอียง ด้วยการเลเซอร์ ทดแทนการใส่แว่นและคอนแทคเลนส์
คำถาม : ใครบ้างที่เหมาะสมในการทำเลสิค /PRK
คำตอบ : ผู้ที่เหมาะแกการทำเลสิค ได้แก่
- ท่านที่ไม่อยากสวมแว่น หรือคอนแทคเลนส์
- ผู้ที่ทำเลสิคควรมีอายุ 18 ปีขึ้นไป
- ค่าสายตาคงที่เป็นเวลาอย่างน้อย 12 เดือน
- ไม่มีโรคทางตาอื่นๆ ร่วมอยู่ด้วย เช่น โรคกระจกตาย้วย โรคต้อหิน โรคประสาทตาเสื่อม
- ไม่มีภาวะทางกายที่เป็นข้อห้าม เช่น ไม่อยู่ในระหว่างการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรเพราะจะมีค่าสายตาไม่คงที่ โรครูมาตอยด์หรือเอสแอลอีซึ่งจะผลต่อการหายของแผล โรคเบาหวานที่ควบคุมน้ำตาลได้ไม่ดี
คำถาม : ขั้นตอนการทำเลสิค/PRKเป็นอย่างไร
คำตอบ :
ขั้นตอนของการทำเลสิค – เริ่มจากแยกชั้นกระจกตาเปิดเป็น ฝา คล้ายบานประตูหรือหน้าต่าง ซึ่งสามารถแยกด้วยเครื่องมือที่มีความละเอียดอย่างมากที่เรียกว่า วงแหวน SBK หรือหากแยกชั้นกระจกตาด้วยเฟมโตเลเซอร์ก็จะเรียกว่า Femto LASIK หลังจากนั้นใช้ Excimer Laser ยิงขัดหรือฝนเนื้อกระจกตาให้มีรูปร่างและขนาดตามค่าสายตาว่า สั้น ยาว และเอียงมากน้อยเพียงใด แล้วปิดฝากระจกตากลับคืนโดยที่ไม่ต้องเย็บ ในการผ่าตัดจะใช้ยาชาหยอดตา ระงับการปวดก็เพียงพอ ไม่จำเป็นต้องฉีดยาหรือดมยา จึงไม่มีความจำเป็นต้องงดน้ำงดอาหาร
ขั้นตอนของการทำ PRK – คือลอกผิวกระจกตาชั้นนอก หลังจากนั้นใช้ Excimer Laser ยิงขัดหรือฝนเนื้อกระจกตาให้มีรูปร่างและขนาดตามค่าสายตาสั้น ยาว และเอียงชองแต่ละท่าน แล้วปิดด้วยคอนแทคเลนส์
คำถาม : การเตรียมตัวก่อนทำเลสิค/PRK ต้องทำอย่างไร
คำตอบ :
1. หาช่วงเวลาที่เหมาะสม ซึ่งต้องเป็นช่วงที่สามารถหยุดใช้คอนแทคเลนส์มาประมาณ 7 วันหรืออย่างน้อย 3 – 5 วัน สำหรับคนที่ใส่เลนส์ชนิดนิ่ม และหลังผ่าตัดมีเวลาพักผ่อนประมาณ 2 – 3 วันสำหรับท่านที่ทำเลสิค และ พัก 5 – 6 วันสำหรับท่านที่ทำ PRK
2. หาญาติมารับกลับบ้านในช่วงเย็น ตอนเช้ามาด้วยตนเองได้
3. ในวันที่ทำเลสิคให้งดใช้น้ำหอม แต่สามารถทาโรลออนได้
คำถาม : ผลข้างเคียงหลังทำเลสิค/PRK มีอะไรบ้าง
คำตอบ :
1. ภาวะตาแห้ง จะเกิดได้กับทุกท่านเนื่องจากมีการรบกวนกระจกตา ดังนั้นก่อนทำเลสิค/PRKควรรักษาตาแห้งให้ดีเสียก่อน และหลังทำเลสิคควรพักสายตาเป็นระยะๆ หยอดน้ำตาเทียมบ่อยๆ ในช่วงเดือนแรกหลังทำเลสิค
2. เห็นแสงกระจาย เห็นไฟเป็นแฉก บางท่านมีอาการดังกล่าวในช่วงกลางคืน ขึ้นกับขนาดของรูม่นตาในแต่ละท่าน หลังทำเลสิค 3-6 เดือนสมองจะปรับตัวช่วยให้ภาวะดังกล่าวลดลง
3. การติดเชื้อ เราพบว่าการติดเชื้อหลังทำเลสิคพบได้น้อยมาก ประมาณ 1 ใน 10,000 ตา ผู้ที่มีโอกาสติดเชื้อได้มากกว่าปกติ เช่น ผู้ที่เป็นเบาหวาน จึงจำเป็นจะต้องควบคุมน้ำตาลให้ดีทั้งก่อนและหลังผ่าตัด
คำถาม : เลสิค กับ PRK ต่างกันอย่างไร
คำตอบ : การทำเลสิคจะมีการการหายของแผลที่เร็วกว่า ดังนั้นการฟื้นตัวของการมองเห็นจึงเร็วกว่าอยู่ที่ 1-2 วัน และอาการเคืองสั้นกว่าอยู่ที่ 1-2 วัน ส่วน PRKจะมีการฟื้นตัวของการมองเห็นที่ช้ากว่าอยู่ที่ 5-6 วัน และอาการเคืองอยู่นานกว่าอยู่ที่ 5-6 วัน PRK อาจทำในรายที่ตาเล็กจนไม่สามารถใส่เครื่องมือในการทำเลสิคได้ หรือค่าความหนากระจกตาไม่พอในบางกรณี ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้แนะนำถึงความเหมาะสมในแต่ละท่าน
คำถาม : ค่าสายตาเท่าไรจึงจะสามารถทำเลสิค/PRK ได้
คำตอบ : ต้องพิจารณาร่วมกับความหนากระจกตาด้วย หากประมาณคร่าวๆ ท่านที่ค่าสายตาสั้นและเอียงน้อยกว่า 600 หากท่านมีค่าความหนากระจกตาประมาณค่าเฉลี่ยของประชากร ท่านมักจะเป็นผู้ที่สามารถทำเลสิค/ PRK ได้
ท่านที่ค่าสายตาสั้นและเอียงรวมกันเกิน 1000 มักจะทำเลสิคไม่ได้เนื่องจากเนื้อกระจกตาไม่พอ จึงไม่ปลอดภัยที่จะทำ แต่มีทางเลือกของท่านก็คือการผ่าตัดใส่เลนส์เสริม
ท่านที่ค่าสายตา 600-1000 เมื่อได้ผลความหนาค่ากระจกตา แพทย์จะทำการประเมินว่าท่านเป็นผู้ที่สามารถทำเลสิคได้อย่างปลอดภัยหรือไม่
คำถาม : หลังทำเลสิค/PRK ค่าสายตาจะกลับมาอีกหรือไม่
คำตอบ : การกลับมาของค่าสายตา เป็นกระบวนการหายของแผลตามธรรมชาติของแต่ละคนซึ่งมีความต่างกันขึ้นอยู่กับการตอบสนองของเลเซอร์ในแต่ละคน พบว่าค่าสายตามีโอกาสกลับมา โดยเฉลี่ยประมาณ 50-100 ในช่วง 8-10 ปี ซึ่งถือว่าไม่มาก และมักไปพอดีกับช่วงที่เริ่มมีสายตายาวตามอายุ ซึ่งก็จะช่วยให้คนไข้มองใกล้ได้ ในท่านใดบ้างที่อาจมีค่าสายตากลับมา เช่น ท่านที่ค่าสายตายังไม่นิ่งแล้วทำเลสิค (คือจริงๆ ยังไม่หยุดสั้นแล้วรีบทำ) หรือ ท่านที่ค่าสายตาสั้นมากๆ เช่นเกิน 700ขึ้นไป ค่าสายตาเอียงมากๆ เกิน300 ขึ้นไป
คำถาม : การทำเลสิคเจ็บหรือไม่
คำตอบ : ขณะทำมักไม่มีอาการเจ็บ ช่วงที่ยิงเลเซอร์คนไข้จะไม่รู้สึกถึงการยิงแต่จะได้กลิ่นคอลลาเจนจากกระจกตาที่ลอยออกมา แต่หลังทำ 30 นาทีหลังจากฤทธิ์ของยาชาหมดจะเริ่มมีอาการเคือง คืนที่ทำเลสิค/PRK ให้รีบนอนโดยเร็ว เมื่อตื่นเช้ามามักจะอาการดีขึ้นมากแล้ว
คำถาม : การทำเลสิค/PRKใช้เวลานานหรือไม่
คำตอบ : ใช้เวลาประมาณข้างละ 10-15 นาที โดยเวลาส่วนใหญ่เป็นเวลาที่ใช้ไปกับการทำความสะอาดใบหน้าเพื่อให้ปราศจากเชื้อ เวลาที่ใช้ในการทำเลสิคจริงๆ ที่เป็นเวลาของการเปิดฝากระจกตาหากเป็นการเปิดด้วย วงแหวน SBK จะใช้เวลาประมาณ 2-3 วินาที หากเป็นการเปิดฝากระจกตาด้วยเฟมโตเลเซอร์จะใช้เวลาประมาณ 16 วินาที ในส่วนของการยิงเลเซอร์เพื่อแก้ไขสายตาที่เป็นค่าเฉพาะตัวของแต่ละท่านขึ้นกับค่าสายตาอาจเริ่มตั้งแต่ 10 วินาที จนถึง 60 วินาที โดยประมาณ
คำถาม : การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดต้องทำอย่างไรบ้าง
คำตอบ : หลังผ่าตัดน้ำและเหงื่อต้องไม่เข้าตาเป็นเวลา 1 สัปดาห์ 3 วันแรกให้พักให้มากๆ เพื่อให้แผลหายเร็ว การล้างหน้าในช่วง 7 วันแรก ทางโรงพยาบาลจะสอนวิธีเฉพาะ หากจำเป็นต้องสระผมให้สระที่ร้าน หลังจาก 7 วันใช้ชีวิตได้ตามปกติ ยกเว้นว่ายน้ำและซาวน่าควรรอจนครบ 1 เดือน
คำถาม : หลังผ่าตัดตามา เช่น ทำตา 2 ชั้น ผ่าต้อเนื้อ ควรเว้นระยะเวลาเท่าใด
คำตอบ : ควรรอเวลาประมาณ 2-3 เดือน
คำถาม : หลังทำเลสิค/PRK ออกกำลังกายได้หรือไม่
คำตอบ : ท่านสามารถออกกำลังกายได้ ขอเพียง 7 วันแรกอย่าให้น้ำหรือเหงื่อเข้าตา